Bebeklerde katarakt tedavi edilebiliyor!

PAÜ Hastanesinde 15 aylık Alya Eslem Ağırcan 9 aylıkken yapılan katarakt ameliyatı ile gözünü kaybetmekten kurtuldu.

Ameliyatı
gerçekleştiren Göz Hastalıkları AD. Dr. Öğretim Üyesi Emine Şeker Ün bu
hastalığı ve yapılan ameliyatın sürecini şöyle anlattı: “Bilindiği üzere
katarakt daha çok orta yaş üstü kişileri etkileyebilen bir hastalıktır.
Gözümüzün iris olarak adlandırılan renkli kısmının hemen ardında bulunan saydam
göz merceğinin opaklaşmasıyla karakterize bir durumdur. Katarakt; doğuştan
olabileceği gibi çocukluk çağında gelişebilecek bir hastalıktır. Tüm ciddi
sağlık problemlerinde olduğu gibi erken teşhis bebeklik ve çocukluk katarakt
tedavisinde çok önemlidir. Çünkü görme de yürüme, konuşma gibi beyin tarafından
öğrenilebilen bir yetidir. Hayatın ilk 10 yılında herhangi bir sebeple görme
duyusunun kesintiye uğraması sonrasında bu sebep tedavi edilse bile görme
duyusunun az gelişmesiyle sonuçlanabilir ki biz buna göz tembelliği diyoruz.
Göz tembelliğinin tedavisi için hayatın ilk 10 yılı çok önemlidir, bu süre
geçirilirse tembellik tedavisi maalesef mümkün olamamakta ve tembel olan göz
ömür boyu tembelliğin derecesine göre az görmeye mahkûm olmaktadır. Çocuk gözü
görme kesintisine ne kadar erken yaşta ve ne kadar uzun süre maruz kalırsa
gelişebilecek tembellik de o denli derin ve tedaviye cevabı da geç olmaktadır.
Bu nedenle ülkemizde doğumdan sonraki 4-6. haftalarda ilgili aile hekimleri,
çocuk doktorları mutlaka basit bir test ile gözde doğumsal katarakt varlığını
tarayarak şüpheli durumlarda çocuğu göz hekimlerine yönlendirmektedirler. Yine
aileler herhangi başka branş hekimi yönlendirmesine ihtiyaç duymadan bebek 4-6
haftalık olduğunda göz bakısı için göz polikliniklerine başvurabilmektedirler.
Tabii eğer söz konusu 37. gebelik haftasından daha erken doğmuş bir bebekse,
prematüre retinopatisi hastalığı dediğimiz ve zamanında tedavi edilmezse kalıcı
körlüğe yol açabilecek ciddi bir durum da gelişebilmektedir. Yine bu nedenle
bebek doğumdan sonraki 4. ile 6. haftalarda göz hekimince mutlaka muayene
edilmelidir.
Alya tedavisini üstlendiğim çocuklarımdan bir tanesi. Ben onlara
çocuklarım diyorum çünkü birlikte uzun bir yola çıkıyoruz, ben onların büyümelerine
şahit oluyorum ve hayatlarına dokunuyorum. Onlarsa sevgilerini ve minnetlerini
öyle güzel ifade ediyorlar ki bana hissettirdikleri duygular paha biçilemez.
Alya tamamen zamanında doğmuş, sağlıklı, normal gelişimi olan bir bebekken 4
aylık olduğunda ailesi tarafından sol gözünde dışa kayma fark edilerek göz
polikliniğimize başvurdu. Bazı bebeklerde göz kayması altta yatan daha ciddi
bir göz hastalığının veya Alya’ da olduğu gibi kataraktın habercisi olabilir.
Göz bebeğinin beyazımsı renk alması ki bu durum en iyi flaşlı fotoğraflarda
görülen kırmızı göz- bebeği yansımasının kaybı ve beyazımsı bir yansıma olarak
anlaşılabilen diğer bir bulgudur. Lökokori dediğimiz bu durum başta katarakt
olmak üzere bir dizi ciddi göz hastalığına işaret eder ve mutlaka acil göz
muayenesi gerektirir. Doğumsal veya çocukluk çağı kataraktları tamamen sağlıklı
çocuklarda görülebileceği gibi çeşitli metabolik ve genetik hastalıklara eşlik
edebilmektedir. Annenin hamileyken geçirdiği bazı enfeksiyonlar da doğumsal
katarakta sebep olabilir. Yine delici veya künt travmalarda her yaşta
olabildiği gibi bebek ve çocuklarda lens saydamlığını bozarak katarakt
yapabilirler.Günümüzde kataraktın tedavisi bebeklerde de cerrahi yoluyla
yapılmaktadır. Bebek ve çocuk kataraktlarının tedavisi erişkin katarakt
tedavisine göre pek çok farklılık gösterdiğinden bu alanda tecrübeli bir göz
hekimince üstlenilmeli ve sonrasında da yine tercihen aynı hekimle yola devam
edilmelidir. Bebek gözü sürekli değişen ve büyüyen bir yapı olduğu için 3 yaş
öncesi yapılan katarakt ameliyatlarında göz içi mercek yerleştirilmez. Bunun
yerine gözlük ve kontakt lensle bebeğin görsel rehabilitasyonu sağlanır. Tek
taraflı kataraktı olan çocuklarda Alya’da olduğu gibi kontakt lens tedavisi
daha uygun bir seçenektir. Özellikle tek taraflı kataraktlarda gelişmiş olan
göz tembelliğini tedavi etmek ve elde edilen görsel kazanımı korumak için 10
yaşına kadar mutlaka sağlam göze gün içerisinde belli süre kapatma tedavisi
yapılır. Göz gelişiminin %90’ının tamamlandığı ilk 3 yıl geçtikten sonra
herhangi bir dönemde göz içi mercek yerleştirme operasyonu planlanabilir. Tedavi süreci özellikle aile için yorucu ve stresli geçse de pediatrik
oftalmoloji alanında tecrübeli bir hekim önderliğinde tüm adımlar doğru ve
zamanında uygulandığında kazanım tam görme düzeyine kadar çıkabilmektedir. Şu
anda Alya’mızda da başarılı bir katarakt cerrahisi sonrası çok iyi bir görme
kazanımı elde ettik. Bu kazanım benim başarımdan ziyade anne ve babanın
tedaviye uyumu ve disipliniyle elde edildi. Daha yolumuz var ancak aileyle
baştan tüm süreci ayrıntılı olarak konuşmak ve süreç boyunca da sağlıklı ve
kesintisiz iletişim kurmak bu tedavide başarının anahtarı ve biz bunu
başarabildik sanırım.
Çocuklarda erken tanı ve tedavinin ne kadar önemli olduğunu vurgulayan
Dr. Şeker Ün her hastalık için erken tedaviye başlanmasının hayat kurtardığını
da belirtti.