12 Mayıs 2018 tarihinde yapılması beklenen, 328 sandalyeli Irak Meclisi seçimleri için ittifaklar ve parti isimleri netleşti.
Önce ki seçimlerden sonra iş başı yapan hükümet, yaşanan koalisyon problemleri sebebi ile uzun bir uğraş sonucu Maliki’nin DAVA Partisinin zaferine rağmen, aynı partiden Haydar El-İbadi üzerinde ittifak yapılarak kurulmuştu.
Irak’ın en eski ve büyük partisi olan DAVA Hareketi, Saddam sonrası bütün seçimlerde en başarılı ve kurulan hükümetlere başbakanlık yapan partidir.
Mayıs 2018 seçimlerinde DAVA Partisi yürütme heyeti 13 Ocak 2018 de almış olduğu bir kararla; parti adının kullanılmaması kaydı ile partide yönetici dahil her üyesinin, yeni bir hareket, oluşan oluşumlar, bireysel olarak veya gurup halinde hareket edebilecekleri bir karar aldı. Bu karar doğrultusunda son iki başbakan ayrı ayrı seçim için iki oluşuma öncülük ediyorlar.
Mevcut Başbakan Haydar El-İbadi başkanlığında “Zafer ve Islah” oluşumu kuruldu, DAVA Partisinin önemli isimlerinin yeraldığı bu oluşumda, ciddi Sünni liderlerde yer almaktalar. 60 farklı gurubun ismi geçen yapıda; Ambar, Selahattin ve Musul’dan önemli aşiretlerde destek vermektedirler. Bu isimler içinde eski Savunma bakanı, Halid El-Ubeydi/ Elektirik bakanı, Kasım El-Fehdavi ve Irak Sünni Vakfı başkanı Abdüllatif El-Hemim gibi saygın bilinen isimler mevcuttur.
Eski başbakan Nuri El-Maliki başkanlığında “Devlet-ül Kanun koalisyonu” oluşumu içerisinde DAVA Partisinin önemli isimleri bulunmaktadır. Ve birkaç küçük parti ile birlikte hareket ediyor
Irak eski Meclis Başkanı Usame El-Nuceyfi daha önceden El Vataniye gurubu ile hareket etmiş iken yeni süreçte aralarınsa ki anlaşama sebepleri ile kurduğu “Irak Dayanışma Koalisyonu” başkanlığında 11 ayrı partiyi bünyesine kattı. Bunlardan bir tanesi de eski Musul valisi olan kardeşi Esil Nuceyfi’nin partisidir. Sünni blokun önemli bir partisidir.
Irak’ın yeni meclis başkanı Selim El-Cubiri başkanlığında El Vataniye Koalisyonu 28 ayrı parti ve önemli şahsiyetleri içinde barındırmaktadır. Bu şahsiyetlerin içerisinde hareketin önce ki lideri eski başbakan Iyad Allavi ve Salih Mutlak bulunmaktadır. Sünni blokun en güçlü partisi haline gelmiştir.
Irak’ın Şii kanadının önemli ismi olan Mukteda El-Sadr “El İstikame” liderliğinde bir oluşumla hiç bir koalisyonda yer almayacağını beyan ederek seçime katılma kararı almıştır.
Irak’ın son 3 yılına damga vuran ve Şii yapılanmanın önemli omurgası olan Haşdi Şabi hareketi yine bu hareketin parçası olan Bedir örgütü başkanı Hadi El-Amiri liderliğinde “El Fetih Hareketi” olarak seçime girecektir. Bu hareket içerisinde 18 farklı gurup bulunmaktadır. Silahlı direniş gurupları ile beraber Irak’ın önemli bir partisi olan Meclisi Ala da yapının içerisindedir.
Yine önemli bir Şii hareketi olan ve Meclisi Ala’dan ayrılmış Ammar El-Hakim de “Hikmet Hareketi” olarak kendi listesi ile seçimlere girecektir.
Kürtler, beş belirgin yapıdan iki guruba düştü. Barzani gurubu ortalıktaki küçük yapıları toplarken. Talabani’nin IKYB’si, Goran cephesi, Kürdistan İslami Cemaati ve Behram Salih’in kurduğu Demokrasi ve Adelet Partisi bir araya gelerek “Milli İttifak Listesi” adı altında birleştiler.
Türkmenler, Musul ve Kerkükte ittifak sağladılar buralarda ortak adaylarla seçmen karşısına çıkacaklar. İlk kez Şii Sünni ittifakı “Türkmen Cephesi” çatısında girecekler. Yinede ittifaka katılmayan önemli Türkmen şahsiyetlerden bazıları, Fetih hareketi içinde bulunan Türkmen guruplar, kendi hareketlerinde aday olacaklar.
Anayasaya göre Irak Meclisinde 8 sandalye kontenjan olarak azınlık vekillere tanındığı için azınlık vekillerin girecekeleri şehirlerde alınan oy dağılıma göre partilere pay edilecektir.
Bizi yakından ilgilendiren komşu ülke seçimlerin teknik detayları ile alakalı bu yazıdan sonra kapsamlı bir yazı daha yazılması gerekmektedir.